توديعِ رييس

سياستمدار منعطف

صبح فردا، هفتم خرداد ماه رسما دوران 12 ساله حضور علي لاريجاني در مجلس شوراي اسلامي به پايان مي‌رسد و حدود يك ماه ديگر از ميان محمدباقر قاليباف و حميدرضا حاجي‌بابايي يك نفر حداقل براي يك سال بر كرسي تكيه مي‌زند كه لاريجاني از ابتداي مجلس هشتم تا پايان دوره دهم در اختيار داشت و نه حداد عادل اصولگرا و نه محمدرضا عارف اصلاح‌طلب نتوانستند اين كرسي را از او بستانند. سال‌ها حضور لاريجاني بر پارلمان سبب شده تا خداحافظي‌اش از اين مسند با واكنش‌هاي مختلفي همراه شود. ميان تحليل‌هاي رنگارنگ درباره آينده سياسي، عده‌اي نيز دست به گمانه‌زني گوناگون زده و برخي هم زبان به تقدير از او گشوده‌اند. حسن روحاني در قامت رييس‌جمهوري در جريان برگزاري نشست شوراي عالي هماهنگي اقتصادي ازجمله افرادي بود كه به سال‌ها حضور لاريجاني در پارلمان اشاره و لوح تقديري را همراه با يك جلد نفيس از قرآن مجيد به او تقديم كرد. در بخشي از متن نوشته شده روي لوح اهدايي روحاني به لاريجاني آمده است:«بي‌شك خاطرات همكاري و احساس مشتركمان طي ساليان متمادي و به خصوص در مقاطع حساس و سرنوشت‌ساز ماندگار خواهد ماند. اميد دارم حضور موثر و همت والاي شما توام با تجربيات گران‌بها در ديگر سنگرهاي خدمتگزاري نيز براي كشور و نظام منشا خير و بركات باشد.» علاوه بر روحاني، محمود واعظي نيز از ديگر مسوولان دولتي‌اي به شمار مي‌رود كه از سال‌ها فعاليت لاريجاني تقدير كرد. جالب آنكه سيدابراهيم رييسي، رييس قوه قضاييه دست‌كم تا لحظه نگارش اين گزارش، تن به اين اقدام نداده است. مراجع عظام تقليد در كنار اساتيد حوزه‌هاي علميه از ديگر افرادي بودند كه در پيام‌هايي جداگانه به تحليل سال‌هاي حضور لاريجاني در پارلمان پرداخته و به بخشي از اقدامات او اشاره كرده‌اند. آيات عظام، صافي‌گلپايگاني، مكارم‌شيرازي، نوري‌همداني، جعفر سبحاني، جوادي‌آملي، مظاهري و علوي‌گرگاني ازجمله مراجعي هستند كه پيام‌هاي تقدير و تشكرشان از لاريجاني منتشر شده است. عجيب آنكه اين ميان، برخي رسانه‌هاي اصولگرا در ادامه مخالف‌خواني‌هاي اين سال‌هاي اخيرشان با لاريجاني حالا در آخرين روز رياست او بر مجلس مدعي شده‌اند كه پيام‌هاي صادر شده از سوي مراجع تقليد در پي تقاضاي دفتر لاريجاني صورت گرفته و خودجوش نبوده است؛ ادعايي كه البته نه دفتر مراجع عظام تقليد و نه دفتر لاريجاني پاسخي به آن نداده‌اند اما آنچه از فحواي متن پيام‌هاي جداگانه مراجع عظام برمي‌آيد، تاكيد موكد اين بزرگان بر خدمات يكي، دو دهه گذشته لاريجاني است در پارلمان و پيش از آن. به هر تفسير اما مراجع عظام تقليد و اساتيد حوزه‌هاي علميه خطاب به علي لاريجاني در پيام‌هاي جداگانه با تجليل و قدرداني از علي لاريجاني پرداختند. آيت‌الله‌العظمي صافي‌گلپايگاني در پيام خود از مديريت شايسته و خدمات فراوان علي لاريجاني براي اعتلا و عزت كشور طي 3 دوره متوالي رياست مجلس شوراي اسلامي تشكر و قدرداني و با تاكيد بر تجارب ارزنده‌شان، اظهار اميدواري كردند ايشان در آينده منشا خدمات بيشتر باشند. همچنين آيت‌الله العظمي مكارم‌شيرازي از ديگر مراجع عظام تقليد هم با صدور پيامي از مديريت راهگشا و خدمات فراوان او در 3 دوره رياست مجلس تجليل و اظهار اميدواري كرد تا از وجود ايشان در نهادهاي مهم كشور استفاده شود. آيت‌الله العظمي نوري‌همداني هم يكي ديگر از مراجع عظام تقليد بود كه در پيامش به علي لاريجاني، از خدمات فراوان او در 3 دوره رياست مجلس، تكريم و قدرداني و اظهار اميدواري كرد تا ايشان در آينده نيز با توجه به فكر و فرهنگ و شايستگي و مديريت مخصوص و مزيت تربيت‌يافتگي در بيت فقه و فقاهت براي جامعه و نظام اسلامي منشا خدمات باشد. همچنين آيت‌الله‌العظمي جوادي‌آملي از مراجع عظام تقليد در پيامي با تجليل از خدمات لاريجاني طي 3 دوره رياست مجلس، آن را به‌ منزله درخت آزادي و خدمت دانست كه حاصلي به گوارايي اخلاص دارد.  علاوه بر مراجع عظام تقليد و اساتيد حوزه‌هاي علميه، برخي نمايندگان مجلس دهم هم در گفت‌وگوهايي جداگانه از علي لاريجاني به دليل تساهل، تسامح و مديريت فراجناحي او تقدير و تجليل كردند. علي ساري، عضو هيات رييسه كميسيون اجتماعي مجلس لاريجاني را شخصيتي علمي و فرهيخته معرفي كرد و در همين راستا به ايرنا گفت: «آقاي لاريجاني به تمام ابعاد سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جامعه و مشكلات آن اشراف كامل داشت و به همين دليل توانست در بزنگاه‌هاي بسياري به كشور كمك كند.» به عقيده او، رييس مجلس هيچ‌گاه دچار شعارزدگي نشد، او صرفا وعده‌هايي مي‌داد كه مي‌توانست به آن عمل كند و با استفاده از ظرفيت تمامي نمايندگان مجلس و به دور از تبعيض ميان آنها، سعي در گام برداشتن براي حل مشكلات كشور داشت.» در همين راستا، نايب‌رييس كميسيون قضايي و حقوقي مجلس هم رييس مجلس را داراي روحيه تعاملي و تعادلي دانست. به عقيده محمد كاظمي، لاريجاني فردي صاحب تجربه و معتدل است و تنها فردي بود كه مي‌توانست اين‌گونه عالي از عهده اداره مجلس و صحن علني برآيد و نمره مديريت ايشان در مجلس بسيار بالاست.داوود محمدي، ديگر عضو فراكسيون اميد مجلس دهم اما معتقد است كه لاريجاني توانست با ظرفيتي كه ايجاد كرده بود ميان كشورهاي ديگر هم نقش ميانجي را ايفا كند و در عرصه بين‌الملل هم از خود چهره‌اي متعادل و قابل تعامل در عين قاطعيت براي حفظ منافع كشور و منطقه بر جاي بگذارد.حمايت‌ها از رييس دوازده مجلس اما به نمايندگان دور دهم مجلس ختم نشد. حجت‌الاسلام شيخ قدرت‌اله عليخاني، نماينده ادوار مجلس هم در گفت‌وگو با خانه‌ملت، مديريت ۱۲ ساله علي لاريجاني بر مجلس را «موفق» دانست. به گفته او، لاريجاني يك چهره ملي مستقل و داراي چارچوب فكري مشخص است كه نشان داده توان و ظرفيت تعامل بالايي در حوزه سياست دارد. عليخاني معتقد است كه همين چارچوب فكري و شخصيت مستقل، لاريجاني را تبديل به يك سرمايه و چهره ملي كرده است. او لاريجاني را يك سرمايه و سياستمدار ملي براي كشور دانست و در عين حال از برخوردهاي نامهربانانه برخي با او ابراز تاسف كرد.
با همه اين اوصاف و با تاكيدها بر قابليت‌ها و لزوم حضور او در عرصه سياست كشور بايد ديد كه علي لاريجاني بعد از ۱۲ سال رياست بر مجلس، حالا در كدام بخش از نظام به خدمت‌رساني ادامه خواهد داد و سرنوشت، او را بر صندلي رياست كدام نهاد يا سازمان خواهد نشاند.